Unia Europejskakwi
2023
Przezwyciężaj trudne emocje razem z naszym doświadczeniem
Samodzielność dziecka 👶👧już na najwcześniejszym etapie poznawania świata jest kluczowa w kształtowaniu osobowości dziecka😁. To właśnie wtedy dziecko podejmuje swoje pierwsze decyzje, spotyka się w pierwszymi przeszkodami i osiąga swoje pierwsze, małe sukcesy. Samodzielność pozwala dziecku na wyrażenie siebie oraz przepracowanie postaw społecznych w swoim własnym, indywidualnie wyznaczonym tempie. W trakcie pierwszych kroków w stronę samodzielności pociechy, rodzice mają niesamowicie ważną rolę – muszą być, pomagać i wspierać działania dziecka w celu budowania własnej wartości.
Mając szeroką wiedzę z zakresu wspierania samodzielności najmłodszych i indywidualnego podejścia do wychowania każdego dziecka, możemy przyznać, że to zadanie nie należy do najłatwiejszych. Na naszej drodze często pojawiają się nieoczekiwane problemy, które najczęściej frustrują i gaszą zapał zarówno dziecka, jak i rodziców do podejmowania aktywności w kierunku dążenia do samodzielności dziecka. W naszym artykule wybraliśmy problemy, z którymi najczęściej spotykaliśmy się wśród rodziców, a które stanowią największe blokady w drodze do pełnej samodzielności dziecka. Pokażemy Wam, drodzy Rodzice, kilka problemów wraz z gotowymi rozwiązaniami lub metodami, które będziecie mogli wdrożyć w życie i tym samym najmocniej wesprzeć rozwój swojej pociechy. Jesteśmy pewni, że każdy z Was dostrzeże zagadnienie, z którym mógłby się utożsamić – zarówno teraz lub w przeszłości. Naszym celem jest wskazać Wam poprawny tor w dążeniu do przepracowania pewnych problemów, które pojawiają się globalnie u większości rodziców na całym świecie.
Odpieluchowanie
Odpieluchowanie dziecka jest podstawową kwestią w dążeniu pociechy do samodzielności. Zresztą, odstawienie pieluszki jest momentem, który nie tylko wpływa na rozwój dziecka, ale również jest wyczekiwany przez każdego rodzica. Wiele rodziców czuje z tego powodu presję, ponieważ sądzi, że istnieje określony czas, gdy dziecko musi nauczyć się samodzielnego korzystania z nocnika, a ich ,,już’’ nie pojawia się już od dłuższego czasu. Tutaj wyraźnie należy wskazać, że nie ma idealnego, uniwersalnego momentu, od którego dziecko powinno przestać korzystać z pieluszki.
Więc kiedy tak właściwie zacząć?
Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, dlatego nie jest wskazane, aby rodzice przyspieszali proces odpieluchowania tylko dlatego, że inne dzieci w tym samym wieku już nie korzystają z pieluszek. Czas, który będzie odpowiedni na odpieluchowanie bardzo łatwo można rozpoznać po wskazówkach, które daje dziecko. Zazwyczaj gotowość do odpieluchowania dziecka pojawia się między 2 a 4 rokiem życia, jednak nie jest to zasada i nie stanowi to dokładnego kryterium. Natomiast rzeczy, które mogłyby wskazywać na gotowość do odpieluchowania to m. in.:
- coraz dłuższe momenty w ciągu dnia, kiedy pieluszka pozostaje sucha
- sygnalizowanie potrzeby słowami lub mimiką pomimo noszenia pieluchy
- sygnalizowanie potrzeby zmiany pieluszki
- reakcja na zbliżającą się potrzebę fizjologiczną – wiercenie się, chodzenie w jednym miejscu
- próby samodzielnego siadania na nocniku
- niechęć do zakładania pieluszki
Te sygnały powinny być wykrzyknikiem, który wskazuje na werbalne przekazanie wiadomości o gotowości do załatwiania potrzeby fizjologicznej bez użycia pieluszki. Gdy już dostrzeżemy zachowania naszej pociechy, następnym krokiem powinno być rozpoczęcie sukcesywnego odpieluchowania. Od tego momentu, powoli, w przyjaznym dla dziecka tempie możemy rozpocząć odpieluchowanie dziecka krok po kroku, przykładowo w następującej kolejności:
👉 Kup wymarzony nocnik
Na zakupy warto udać się razem z dzieckiem, aby mogło ono wybrać atrakcyjny dla siebie kolor lub wzór. W następnej kolejności należy ,,zaznajomić’’ dziecko z nocnikiem i zachęcić do ,,wypróbowania’’ go – przenoszenia, siadania na nim. Ważne jest to, aby nocnik nie był za wysoki. Nie może się też ślizgać i nie powinien się przewracać. Dziecko po usiądnięciu musi dotykać stopami podłoża, gdyż brak tego oparcia może spowodować zaburzenie pracy zwieraczy i mięśni dna miednicy.
👉 Zaprzyjaźnij dziecko z nocnikiem
Sadzaj dziecko na nocniku np. po kąpieli lub podczas zmiany pieluszki. Pozwól też dziecku robić to samodzielnie. Gdy spotkasz się z oporem – nie naciskaj! Nie próbuj również przekupywać dziecka, aby posiedziało na nocniku, ponieważ przyniesie to zupełnie odwrotny efekt od zamierzonego.
👉 Moment na właściwą naukę
Należy sadzać dziecko na nocniku, gdy sygnalizuje swoje potrzeby. To jest moment, w którym należy cierpliwie tłumaczyć swojej pociesze w jakim celu znajduje się na nocniku.
👉 Pozwolenie na chodzenie bez pieluszki
Początkowo warto wdrożyć u dziecka chodzenie bez pieluszki na kilkanaście minut, a następnie stopniowo zwiększać ten czas. W tym czasie należy zachęcać dziecko do skorzystania z nocnika. Co istotne – należy zachęcać, a nie naciskać i na siłę przekonywać dziecko do korzystania z nocnika.
Należy pamiętać, że odpieluchowanie jest procesem i nie stanie się to z dnia na dzień. Rozumiemy, że w związku z ciągłym procesem pojawia się frustracja i złość zarówno dziecka, jak i rodzica, jednak należy zachować spokój i wytrwale dążyć do upragnionego celu. Co najważniejsze – nie należy zawstydzać dziecka, gdy coś pójdzie nie tak. Nieprzychylne komentarze mogą mieć negatywne konsekwencje emocjonalne w budowaniu poczucia własnej wartości dziecka.
Odzwyczajenie od smoczka
Smoczek staje się najlepszym przyjacielem dziecka już od pierwszych dni – dziecko przyzwyczaja się do obecności smoczka w swoim życiu, przez co daje mu on poczucie bezpieczeństwa i bycia blisko czegoś, co doskonale zna. Dlatego właśnie odzwyczajenie dziecka od smoczka jest dużym osiągnięciem na drodze do zwiększenia samodzielności malucha, ponieważ przyzwyczaja się do funkcjonowania w nowej sytuacji – bez smoczka.
Należy pamiętać, że długotrwałe używanie smoczka powoduje wady zgryzu, wady wymowy, a nawet próchnicę, dlatego dziecko powinno być stopniowo odzwyczajane od smoczka, gdy tylko zgodnie z etapem rozwoju dziecka przyjdzie na to odpowiedni moment. Samo odzwyczajenie dziecka od smoczka to trudny proces, jednak angażując swoje siły i wytrwale dążąc do oduczania dziecka nie jest to rzecz niemożliwa. Mamy kilka sprawdzonych metod, które mogłyby Wam, drodzy Rodzice, pomóc na etapie oduczenia swojej pociechy od korzystania ze smoczka.
🌞 Zabawa w oddanie smoczka
Można zaproponować dziecku oddanie smoczka komuś innemu (np. komuś z rodziny) lub nawet ,,oddanie’’ smoczka napotkanemu zwierzakowi w parku, skutecznie pozbywając się przedmiotu w koszu, który znajdzie się poza zasięgiem wzroku dziecka. Dziecko poczuje, że spełnia dobry uczynek i dzieli się swoim ulubionym przedmiotem. Oczywiście – należy wtedy jasno wytłumaczyć dziecku, że jest to oddanie przedmiotu na stałe .
🌞 Dawanie dziecku smoczka jedynie na jego stanowczą prośbę
Dzieci zazwyczaj biorą smoczek z przyzwyczajenia, a nie w związku ze swoją potrzebą. Smoczek może zostać schowany w ciągu dnia, a gdy dziecko jasno sygnalizuje potrzebę użycia przedmiotu, należy przekazać smoczek swojej pociesze. Po pewnym czasie dziecko zacznie przyzwyczajać się do ograniczeń i całkowicie zrezygnuje z używania przedmiotu.☀
🌞 Ograniczenie korzystania ze smoczka jedynie do godzin nocnych
Wraz z zastosowaniem wcześniejszej metody, może to przynieść oczekiwane rezultaty. W związku z częstym korzystaniem przez dziecko ze smoczka w godzinach wieczornych i nocnych, można redukować lub ,,manipulować’’ czasem korzystania z przedmiotu poprzez wyciągnięcie smoczka z ust pociechy po jej zaśnięciu.
🌞 Pożegnanie ze smoczkiem
Po wielokrotnym tłumaczeniu i cierpliwym przekonywaniu o tym, jak duża i samodzielna jest nasza pociecha, możemy podjąć próbę zainicjowania pożegnania ze smoczkiem. Jest to prosta metoda, w której przekonamy dziecko, żeby oficjalnie ,,pożegnało się’’ z przedmiotem, po czym wyrzuciło go do kosza.
🌞 Inicjowanie zabaw
Ustalamy zasadę, że w czasie zabaw dziecko nie korzysta ze smoczka, po czym aktywnie spędzamy razem czas. Dziecko w trakcie aktywności całkiem zapomni o upragnionym przedmiocie, jednocześnie przyzwyczajając się do jego dłuższej nieobecności. Co najważniejsze – jeśli dziecko nie sygnalizuje takiej potrzeby, nie należy samemu proponować mu smoczka bezpośrednio po aktywności.
🌞 Zasygnalizuj gotowość do oduczenia dziecka od smoczka w swoim żłobku
Powtarzamy to przez cały czas i będziemy powtarzać to nadal – od tego tu jesteśmy! W żłobku zawsze chętnie wspieramy proces odstawienia smoczka i aktywnie podejmujemy działania, które pomogą rodzicowi wypracowanie z dzieckiem nieużywania smoczka. Ciocie żłobkowe bardzo chętnie dzielą się wskazówkami w związku ze swoim ogromnym doświadczeniem i wiedzą, dlatego zawsze warto dopytać czy mają jakieś sprawdzone sposoby na dany problem. Również wiedza o próbach oduczenia smoczka u dziecka jest o tyle cenna, że opiekunki będą wiedziały, jak postępować w ciągu dnia i jakie inne sposoby z wyłączeniem smoczka wykorzystywać w przypadku konieczności uspokojenia malucha.
Dziecko powinno być oduczane od smoczka w sposób łagodny i przemyślany. Nagłe i definitywne odebranie smoczka może być przyczyną niepotrzebnej frustracji i napięcia, a taka atmosfera jest zdecydowanym antagonistą na etapie wdrażania zmian w życie. Etap ,,wychodzenia ze smoczka’’ to droga malutkich kroczków, które dają dziecku poczucie przyzwyczajenia do faktu, że za niedługo przestanie korzystać ze smoczka.
Karmienie piersią
Oduczenie dziecka od piersi jest zawsze trudnym krokiem dla zarówno matki, jak i dla dziecka. Oduczenie dziecka od karmienia piersią musi być przeprowadzone w delikatny, aby uniknąć niepotrzebnego stresu związanego z całym procesem. Aby choć w najmniejszym stopniu zaakceptować zmianę i przyzwyczaić się do faktu odstawienia od piersi, polecamy zastosować niewielkie kroki, które ostatecznie korzystnie wpłyną na adaptację dziecka do nowej sytuacji:
- Stopniowo ograniczaj czas karmienia
Skutecznym rozwiązaniem w trakcie oduczania dziecka od karmienia piersią jest stopniowe ograniczanie czasu karmienia. Rozpoczynając od czasu wyjściowego, który zazwyczaj poświęcamy na karmienie, sukcesywnie zmniejszamy czas co kilka dni. Takie stopniowe ograniczanie czasu pozwoli dziecku przyzwyczaić się do nowej sytuacji we własnym tempie.
- Oferuj dziecku inny rodzaj pożywienia
Skutecznie można odwrócić uwagę dziecka, wdrażając inne rodzaje pożywienia do diety, które dla pociechy będą swoistym substytutem na określony czas. W przypadku niemowląt, można zacząć wprowadzać pokarmy stałe, takie jak puree z warzyw lub owoców. W przypadku starszych dzieci, można oferować różnorodne posiłki, takie jak jogurty, kanapki lub inne dania.
- Zwiększaj odstępy między karmieniami
Kolejnym krokiem w oduczaniu dziecka od karmienia piersią jest zwiększanie odstępów między karmieniami. Na przykład: zamiast karmić dziecko co 2 godziny, spróbuj zwiększyć odstęp do 3 godzin. Również samo przygotowanie do karmienia piersią z czasem dobrze jest przeciągać i odkładać, zajmując dziecko czymś innym w międzyczasie. Ulubiona zabawka lub nowa kolorowanka, którą maluch spróbuje pokolorować wspólnie z rodzicem, z pewnością będzie skutecznym rozwiązaniem.
- Szukaj wsparcia innych
Oduczenie dziecka od karmienia piersią może być emocjonalnie trudne dla dziecka, ale również matki. Szukaj wsparcia ze strony innych matek, rodzin i przyjaciół, którzy będą Cię wspierać i pomagać w trudnych chwilach.
Wprowadzenie tych wskazówek w życie pozwoli na podjęcie kolejnego z kroków w stronę samodzielności dziecka. W trakcie wdrażania w życie tej zmiany należy pozwolić sobie na wszelkie emocje, jednak nie powinny one przejmować kontroli nad naszym życiem. Pamiętajmy również, że każde dziecko adaptuje zmiany w zupełnie inny sposób i w innym czasie, dlatego również tutaj kluczem jest cierpliwość
Nauka spania samemu
Dla wielu rodziców jednym z największych wyzwań jest nauczenie dziecka spania samemu. Dziecko przyzwyczajone do zasypiania przy piersi lub w ramionach rodzica może mieć trudności z zasypianiem oraz przesypianiem całych nocy. Należy pamiętać o tym, że przyzwyczajenie dziecka do spania samemu niesie za sobą szereg korzyści. Przedstawmy, dlaczego tak naprawdę warto dążyć do tego, by dziecko spało samo:
- Poprawa jakości snu – Dziecko, które spać będzie samo, będzie miało spokojniejszy i bardziej efektywny sen. Będzie mogło spać w swojej własnej przestrzeni, w zaciemnionym pokoju, bez zakłóceń, takich jak hałas czy ruchy rodzica tuż przy nim, co pozwoli mu na pełniejszy wypoczynek.
- Dobre nawyki od najmłodszych lat – Dziecko, które nauczy się zasypiać samo, nabędzie dobrych nawyków i będzie w stanie samodzielnie zasypiać w przyszłości. Taki nawyk jest bardzo ważny dla zdrowego i regularnego snu, a także dla samodzielności i niezależności dziecka.
- Poprawa relacji rodzinnych – Gdy dziecko zacznie spać samodzielnie, rodzice będą mieli więcej czasu na siebie i swoje osobiste i indywidualne potrzeby. Będą mogli cieszyć się chwilami spędzonymi razem, bez przerywania ich przez potrzeby dziecka. To pozwoli na poprawę relacji rodzinnych oraz na redukcję stresu i napięcia w rodzinie.
- Lepsze samopoczucie rodziców – Wprowadzenie dobrych nawyków snu dla dziecka przyniesie także korzyści dla zdrowia i dobrego samopoczucia rodziców. Będą oni w stanie lepiej odpocząć i w pełni wykorzystać czas przeznaczony na sen, co pozwoli im na lepsze funkcjonowanie w ciągu dnia.
- Rozwój niezależności dziecka: Dziecko, które będzie spać samo, nabędzie umiejętności samodzielności i niezależności, co wpłynie pozytywnie na jego rozwój. Będzie w stanie podejmować własne decyzje i działać samodzielnie, co jest bardzo ważne dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka.
Warto jednak pamiętać, że proces nauki samodzielnego zasypiania może być czasochłonny i wymagać cierpliwości oraz wytrwałości. Dlatego ważne jest, aby rodzice szanowali potrzeby i granice dziecka, a proces nauki odbywał się w sposób naturalny i dostosowany do indywidualnych potrzeb dziecka. Oto kilka rad, które mogą wspomóc Was, drodzy Rodzice, w procesie nauki samodzielnego spania maluszka.
- Stwórz odpowiednie warunki do snu: Ważne jest, aby stworzyć dla dziecka odpowiednie warunki do snu. Pokój powinien być ciemny, cichy i dobrze wentylowany. Dziecko powinno spać w łóżeczku lub kołysce, które są bezpieczne i wygodne.
- Utwórz rutynę przed snem: Dziecko powinno mieć wypracowaną rutynę przed snem. Mogą to być kąpiele, czytanie bajek, kołysanie lub piosenki. Ważne jest, aby rutyna ta była spokojna i powtarzalna, co pomoże dziecku zrozumieć, że nadchodzi czas snu.
- Stopniowo ograniczaj kontakt fizyczny: Zmniejszanie ilości kontaktu fizycznego między dzieckiem a rodzicem przed samym zaśnięciem jest ważnym elementem nauki samodzielnego zasypiania. Można to zrobić stopniowo, przez kilka dni lub tygodni, zaczynając od krótkiego czasu na początku, a następnie stopniowo zwiększając czas.
- Pozostaw dziecko samo na krótki czas: W trakcie procesu nauki, warto zostawić dziecko samo na krótki czas, np. kilka minut, a następnie wrócić i uspokoić je. Powtarzanie tego kilka razy pomoże dziecku zrozumieć, że może zasypiać samo, a rodzic jest w pobliżu i zawsze będzie gotowy przyjść i uspokoić swoją pociechę.
- Nie przerywaj procesu nauki: Proces nauki samodzielnego zasypiania wymaga czasu i cierpliwości. Warto nie przerywać tego procesu, nawet jeśli dziecko płacze lub protestuje. Konsekwentne trzymanie się ustalonej rutyny pomoże dziecku zrozumieć, co ma się wydarzyć i na czym polega samodzielne zasypianie.
- Bądź wyrozumiały i cierpliwy: Nauka samodzielnego zasypiania to proces, który wymaga wyrozumiałości i cierpliwości. Niektóre dzieci potrzebują więcej czasu, aby zrozumieć, że mogą zasypiać samodzielnie. Ważne jest, aby rodzice byli wyrozumiali i wspierający, nie wywołując u dziecka stresu lub niepokoju.
Nauka smaków
Kto z nas nie zna niejadka? Większość dzieci przechodziło przez fazę odrzucania propozycji zjedzenia części lub nawet większej ilości podawanych do jedzenia pokarmów. Niejadki nie tolerują pewnych smaków i ciężko jest im przekonać się do niektórych produktów ze względu na smak czy też konsystencję. Warto już od najmłodszych lat wypracować z dzieckiem zapoznanie ze smakami, które zaowocuje zmniejszeniem ilości wykluczonych z diety pokarmów ze względu na odrzucanie ich przez dziecko. Wspomoże to również nasz kolejny krok do samodzielności. Jak w takim razie najlepiej przepracować z dzieckiem naukę poznawania nowych smaków?
- Bądź cierpliwy – Ważne jest, aby być cierpliwym i nie zmuszać dziecka do jedzenia. Dzieci mają swoje upodobania i czasem potrzebują czasu, aby zacząć lubić nowe smaki.
- Eksperymentuj z różnymi smakami – Dzieci lubią zabawę i eksperymentowanie, więc warto wprowadzać nowe smaki w kreatywny sposób. Można zacząć od dodania nowego składnika do ulubionej potrawy lub przygotowania nowego dania z jednym lub dwoma znanymi składnikami, aby dziecko nie czuło się przytłoczone przez wiele nowych smaków.
- Włącz dziecko w przygotowanie posiłków – Włączenie dziecka do przygotowywania posiłków może pomóc mu zrozumieć, jakie składniki używamy, jak je przygotować i jak smakują. Dzieci są bardziej skłonne do spróbowania czegoś, co same przygotowały oraz co będzie im się kojarzyło z miło spędzonym czasem wspólnie z rodzicem.
- Wielokrotnie podejmuj próby przedstawiania smaków – Niektóre dzieci potrzebują wielokrotnych prób, aby polubić nowe smaki. Warto wprowadzać nowe smaki co jakiś czas i dawać dziecku czas, aby się do nich przyzwyczaić.
- Daj dziecku wybór – Daj dziecku możliwość wyboru między różnymi składnikami lub potrawami. Dzięki temu dziecko czuje, że ma pewien wpływ na to, co je, co zwiększa szansę, że spróbuje nowego smaku.
- Uatrakcyjnij podawane posiłki – Małe dzieci są wzrokowcami, dlatego z pewnością chętniej zjedzą posiłek, który jest ułożony na talerzyku z ich ulubioną postacią z bajki. Warto pomyśleć również nad przyozdobieniem samego posiłku, układając części składowe dania w kształty, np. zrobić ,,uśmiech’’ na talerzu z różnych warzyw
- Nie nagradzaj za postępy jedzeniem słodyczy: Często rodzice obiecują dziecku słodkie nagrody za zjedzenie niechętnie spożywanej potrawy. To jednak nie jest dobry pomysł, ponieważ uczy dziecko, że jedzenie słodyczy zawsze jest nagrodą.
- Bądź dobrym przykładem: Dzieci często naśladują zachowania swoich rodziców, dlatego ważne jest, aby samemu pokazywać dobre nawyki żywieniowe oraz spożywać z dzieckiem mniej lubiane przez nie smaki.
Nauka smaków i wprowadzanie nowych składników do diety dziecka może być trudna, ale jest to ważne dla jego zdrowia i rozwoju. Ważne jest, aby być cierpliwym, kreatywnym i wytrwałym w dążeniu do celu, a całość naszych działań w pewnym momencie idealnie zaowocuje.
Zdajemy sobie sprawę jak trudny jest cały proces rozpoczęcia usamodzielniania maluszka i wspieranie go w często trudnych chwilach. Przedstawione przez nas powyższe aspekty kolejnych etapów, z którymi przy okazji usamodzielniania dziecka zazwyczaj występuje problem, są kluczowe w prawidłowym rozwoju naszej pociechy. Wytrwale realizując kolejne zadania i wprowadzając zmiany do życia dziecka w swoim tempie oraz z indywidualnym podejściem, możecie być pewni, drodzy Rodzice, że efekty swoich działań dostrzeżecie prędzej niż się tego spodziewaliście.
Trzymamy kciuki zarówno za Was jak i Wasze pociechy. Mamy nadzieję, że przedstawione przez nas rady dotyczące najczęstszych problemów, które pojawiają się na kolejnych etapach wychowania i dorastania dziecka, okażą się pomocne, a Wy, drodzy Rodzice, będziecie wracać wspomnieniami z ogromnym uśmiechem na twarzy do okresu, w którym Wasza pociecha dopiero uczyła się samodzielności.
Życzymy owocnych prób i wiele cierpliwości,
Zespół Leśnego Skrzata